یا ایها الذین آمنوا توبوا الی الله

در حدیثى از پیغمبر گرامى اسلام (صلى الله علیه وآله) مى خوانیم: هنگامى که «معاذ بن جبل» از توبه نصوح سؤال کرد، در پاسخ فرمود: «آن است که شخص توبه کننده، به هیچ وجه بازگشت به گناه نکند، آن چنان که شیر به پستان هرگز باز نمى گردد»! این تعبیر لطیف، بیانگر این واقعیت است که: «توبه نصوح» چنان انقلابى در انسان ایجاد مى کند که، راه بازگشت به گذشته را به کلى بر او مى بندد. همان گونه که بازگشت شیر به پستان غیر ممکن است. این معنى که در روایات دیگر نیز وارد شده، در حقیقت، درجه عالى «توبه نصوح» را بیان مى کند، و گرنه، در مراحل پائین تر ممکن است بازگشتى باشد که بعد از تکرار توبه، سرانجام منتهى به ترک دائمى شود. سپس، به آثار این «توبه نصوح» اشاره کرده، مى افزاید: «امید است با این کار پروردگار شما گناهانتان را ببخشد و بپوشاند» و «و شما را در باغ هائى از بهشت وارد کند که نهرها از زیر درختانش جارى است». امام على بن الحسین (علیهما السلام) در مناجات «تائبین» به پیشگاه خدا چنین عرضه مى دارد: «خداى من! تو کسى هستى که درى به سوى عفوت، به روى بندگانت گشوده اى، و نامش را توبه نهاده اى، و فرموده اى: بازگردید به سوى خدا و توبه کنید، توبه خالصى، اکنون، عذر کسانى که از ورود از این در، بعد از گشایش آن، غافل شوند چیست»؟!.